{"4":"

🌿 Stawy w Parku Pałacowym w Białowieży

\n
\n\n\n

🏞️ Geneza i historia

\n
\nStawy w Parku Pałacowym w Białowieży, położone w jego południowej części, mają długą i ciekawą historię sięgającą końca XIX wieku. Powstały w latach 1889–1894 podczas budowy carskiego pałacu w Białowieży. Z doliny rzeki Narewki, w miejscu szerokim i podmokłym, wydobyto ogromne ilości ziemi, którą wykorzystano do usypania wzgórza pod rezydencję cara. W efekcie utworzono dwa duże zbiorniki wodne – staw wschodni i staw zachodni – połączone groblą i ukształtowane w sposób naśladujący naturalny krajobraz puszczański. \n\n\nPoczątkowo przez oba stawy przepływała rzeka Narewka, co nadawało im wyjątkowy charakter. Każdy z nich posiadał dwie wyspy – dużą i małą – które z biegiem lat połączyły się z brzegami. Do dziś wyspa na stawie zachodnim jest porośnięta drzewami, natomiast wyspa na stawie wschodnim stopniowo zarasta. Grobla między stawami umożliwia spacerowiczom bezpośrednie wejście z parkingu do parku.\n\n\n

\n\n\n

💧 Funkcje użytkowe i rekreacyjne

\n
\nOd samego początku stawy pełniły zarówno funkcję estetyczną, jak i praktyczną. Woda ze stawu wschodniego zasilała dawniej pałacowy wodociąg oraz system biologicznej filtracji wody. W okresie międzywojennym zbiorniki te stały się popularnym miejscem wypoczynku i rekreacji. Organizowano tu zawody kajakowe, konkursy puszczania wianków i spotkania towarzyskie, które przyciągały mieszkańców Białowieży i okolicznych wsi.\n\n\n

\n\n\n

🛠️ Renowacje i prace modernizacyjne

\n
\nPo II wojnie światowej stawy zaczęły wymagać gruntownych prac konserwacyjnych. Pierwsze duże czyszczenie i pogłębianie przeprowadzono w latach 1959–1960, a kolejne w 1973–1974. Wówczas wybudowano również nowe koryto Narewki, by zapobiec zamulaniu zbiorników. Dzięki staraniom społeczności lokalnej oraz zaangażowaniu Teresy Marczewskiej z Warszawy udało się ponownie uporządkować i odnowić stawy, które odzyskały dawny blask.\n\n\nOd 1987 roku stawy są użytkowane przez miejscowe Koło Polskiego Związku Wędkarskiego. Organizowane są tu regularnie zawody, w tym Zawody Karpiowe o Puchar „Żubra”. Zbiorniki są okresowo zarybiane karpiem, karasiem i amurem. W 1992 roku wędkarz Jerzy Filipczuk złowił tu imponującego szczupaka o wadze 9,9 kg i długości 1,30 m – do dziś wspominanego przez lokalnych pasjonatów wędkarstwa.\n\n\n

\n\n\n

🌿 Przyroda i problemy środowiskowe

\n
\nMimo prowadzonych renowacji stawy wymagają okresowych prac oczyszczających. W historii odnotowano przypadki tzw. przyduchy – masowego śnięcia ryb spowodowanego niedoborem tlenu (m.in. w 1955 i 1982 roku). Współcześnie są to cenne ostoi ptactwa wodnego i siedliska licznych gatunków płazów oraz owadów wodnych. Wśród drzew otaczających stawy gniazdują m.in. czaple siwe, zimorodki i kaczki krzyżówki. \n\n\nDzięki bogactwu przyrodniczemu teren ten stanowi doskonałe miejsce do obserwacji przyrody, fotografii krajobrazowej i edukacji ekologicznej. Obowiązują tu jednak ścisłe przepisy ochronne – nie prowadzi się rekreacji wodnej, a dostęp odbywa się wyłącznie pieszo.\n\n\n

\n\n\n

🧭 Współczesna rola i znaczenie

\n
\nStawy w Parku Pałacowym łączą w sobie historię, przyrodę i kulturę. Zajmują powierzchnię ok. 5,7 hektara i osiągają średnią głębokość 2,5 metra. Ich otoczenie to miejsce spacerów, odpoczynku i obserwacji natury. Mimo upływu ponad stu lat od powstania, zachowały swój unikalny, malowniczy charakter i nadal są jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Białowieży.\n\n\n

\n\n\n

📜 Podsumowanie

\n
\nStawy w Parku Pałacowym w Białowieży to wyjątkowe połączenie dziedzictwa historycznego, walorów przyrodniczych i pracy człowieka. Są świadectwem dawnych czasów, ale i współczesnym miejscem wytchnienia w sercu przyrody. Ich harmonia i spokój tworzą atmosferę, która idealnie oddaje ducha Białowieży – miejsca, gdzie historia splata się z naturą.\n\n","6":"

🌿 Los estanques del Parque del Palacio en Białowieża

\n
\n\n\n

🏞️ Origen e historia

\n
\nLos estanques del Parque del Palacio en Białowieża, situados en su parte sur, tienen una historia fascinante que se remonta a finales del siglo XIX. Se crearon entre 1889 y 1894 durante la construcción del Palacio del Zar. La tierra extraída del valle del río Narewka —una zona ancha y pantanosa— se utilizó para elevar la colina sobre la que se construyó el palacio. Así se formaron dos grandes estanques, el oriental y el occidental, unidos por un dique y diseñados para integrarse con el paisaje natural del bosque.\n\n\nOriginalmente, el río Narewka atravesaba ambos estanques, otorgándoles un carácter dinámico y pintoresco. Cada uno tenía dos islas —una grande y otra pequeña— que con el tiempo se unieron a las orillas. Hoy, la isla occidental está cubierta de árboles, mientras que la oriental se cubre gradualmente de vegetación. El dique entre ellos permite acceder directamente al parque desde el aparcamiento.\n\n\n

\n\n\n

💧 Funciones y recreación

\n
\nDesde sus inicios, los estanques cumplieron funciones tanto estéticas como prácticas. El agua del estanque oriental alimentaba el sistema hidráulico del palacio y servía como filtro biológico natural. Durante el período de entreguerras, se convirtieron en un popular lugar de recreo y encuentro. Se celebraban competiciones de kayak, concursos de coronas flotantes y diversas fiestas estivales, lo que los convirtió en un punto de reunión importante para la comunidad local.\n\n\n

\n\n\n

🛠️ Renovaciones y modernización

\n
\nDespués de la Segunda Guerra Mundial, los estanques necesitaron una restauración profunda. Se realizaron trabajos importantes en 1959–1960 y nuevamente en 1973–1974, cuando se excavó un nuevo cauce para el río Narewka para evitar el depósito de sedimentos. Gracias a la implicación de la comunidad local y de Teresa Marczewska de Varsovia, los estanques recuperaron su esplendor original.\n\n\nDesde 1987, están gestionados por la Asociación Polaca de Pesca Deportiva, que organiza torneos anuales, entre ellos la “Copa del Bisonte”. Los estanques se repueblan regularmente con carpas, carpas crucianas y amures. En 1992, el pescador Jerzy Filipczuk capturó un lucio de 9,9 kg y 1,30 m, récord que aún se recuerda en la región.\n\n\n

\n\n\n

🌿 Naturaleza y medio ambiente

\n
\nA pesar de las renovaciones, los estanques requieren trabajos de limpieza periódicos. En el pasado se produjeron episodios de asfixia de peces por falta de oxígeno (en 1955 y 1982). Hoy en día son un refugio importante para las aves acuáticas y los anfibios. En los alrededores se pueden observar especies como garzas reales, martines pescadores y ánades reales. El área es ideal para la observación de aves, fotografía de naturaleza y educación ambiental.\n\n\n

\n\n\n

🧭 Papel e importancia actuales

\n
\nLos estanques del Parque del Palacio combinan historia, naturaleza y cultura. Con una superficie de aproximadamente 5,7 hectáreas y una profundidad media de 2,5 metros, siguen siendo uno de los lugares más emblemáticos y pintorescos de Białowieża.\n\n\n

\n\n\n

📜 Resumen

\n
\nLos estanques del Parque del Palacio en Białowieża representan la perfecta armonía entre la herencia humana y el entorno natural. Son testigos vivos del pasado y refugios tranquilos para la vida silvestre, símbolo de la unión entre historia y naturaleza.\n\n","12":"

🌿 Die Teiche im Schlosspark von Białowieża

\n
\n\n\n

🏞️ Entstehung und Geschichte

\n
\nDie Teiche im südlichen Teil des Schlossparks von Białowieża entstanden zwischen 1889 und 1894 während des Baus des Zarenpalastes. Erde aus dem sumpfigen Tal des Narewka-Flusses wurde verwendet, um den Hügel aufzuschütten, auf dem das Schloss errichtet wurde. Zwei große Teiche – der östliche und der westliche – wurden geschaffen, durch einen Damm verbunden und harmonisch in die natürliche Landschaft eingefügt.\n\n\nUrsprünglich floss der Narewka durch beide Teiche, wodurch sie lebendig und malerisch wirkten. Jeder Teich hatte zwei Inseln, die sich im Laufe der Zeit mit den Ufern verbanden. Heute ist die westliche Insel bewaldet, während die östliche zunehmend zuwächst. Der Damm zwischen ihnen ermöglicht den direkten Zugang vom Parkplatz in den Park.\n\n\n

\n\n\n

💧 Nutzung und Erholung

\n
\nVon Anfang an erfüllten die Teiche sowohl ästhetische als auch praktische Funktionen. Das Wasser des östlichen Teiches versorgte das Schloss mit Wasser und diente als natürlicher biologischer Filter. In der Zwischenkriegszeit wurden die Teiche zu einem beliebten Erholungs- und Treffpunkt mit Bootsrennen, Wettbewerben und Festen im Sommer.\n\n\n

\n\n\n

🛠️ Renovierungen und Wiederherstellung

\n
\nNach dem Zweiten Weltkrieg wurden die Teiche in den Jahren 1959–1960 und 1973–1974 saniert. Dabei wurde ein neues Flussbett für die Narewka geschaffen, um die Verschlammung zu verhindern. Dank des Engagements der örtlichen Gemeinschaft und von Teresa Marczewska aus Warschau erhielten die Teiche ihr ursprüngliches Aussehen zurück.\n\n\nSeit 1987 werden sie vom Polnischen Anglerverband genutzt, der Wettbewerbe wie den „Bison-Pokal“ organisiert. Die Teiche werden regelmäßig mit Karpfen und Graskarpfen besetzt. 1992 fing der Angler Jerzy Filipczuk hier einen Hecht von 9,9 kg und 1,30 m Länge – ein legendärer Fang.\n\n\n

\n\n\n

🌿 Natur und Umwelt

\n
\nTrotz regelmäßiger Pflege müssen die Teiche immer wieder gereinigt werden. In den Jahren 1955 und 1982 kam es zu Fischsterben durch Sauerstoffmangel. Heute sind sie ein bedeutender Lebensraum für Wasservögel und Amphibien. Hier leben Graureiher, Eisvögel und Stockenten. Das Gebiet ist ideal für Naturbeobachtung, Fotografie und Umweltbildung.\n\n\n

\n\n\n

🧭 Gegenwärtige Bedeutung

\n
\nDie Teiche des Schlossparks verbinden Geschichte, Natur und Kultur. Mit einer Fläche von etwa 5,7 Hektar und einer durchschnittlichen Tiefe von 2,5 Metern zählen sie zu den schönsten und symbolträchtigsten Orten Białowieżas.\n\n\n

\n\n\n

📜 Zusammenfassung

\n
\nDie Teiche im Schlosspark von Białowieża sind ein Beispiel für das harmonische Zusammenspiel von menschlichem Erbe und Natur. Sie bleiben ein ruhiger und inspirierender Ort – das grüne Herz dieser einzigartigen Region.\n\n","13":"

🌿 The Palace Park Ponds in Białowieża

\n
\n\n\n

🏞️ Origins and History

\n
\nThe ponds of the Palace Park in Białowieża, located in its southern part, have a long and fascinating history dating back to the late 19th century. They were created between 1889 and 1894 during the construction of the Tsar’s Palace. Soil was excavated from the valley of the Narewka River—then a wide and marshy area—and used to raise the hill on which the palace was built. This process formed two large ponds, the Eastern Pond and the Western Pond, connected by a dike and designed to blend harmoniously with the natural landscape of the forest.\n\n\nOriginally, the Narewka River flowed through both ponds, giving them a dynamic and picturesque character. Each pond had two islands—a large and a small one—that over time merged with the banks. Today, the western island is wooded, while the eastern one is gradually overgrowing. The dike between them allows visitors to enter the park directly from the parking area.\n\n\n

\n\n\n

💧 Function and Recreation

\n
\nFrom the very beginning, the ponds served both aesthetic and practical purposes. Water from the Eastern Pond supplied the palace’s plumbing system and acted as a natural biological filter. During the interwar period, the ponds became a popular recreational and social space. Local residents enjoyed kayak races, floating wreath contests, and summer celebrations, which made the area one of the favorite leisure spots in Białowieża.\n\n\n

\n\n\n

🛠️ Renovations and Modern Works

\n
\nAfter World War II, the ponds required significant restoration. The first major cleaning and deepening took place in 1959–1960, followed by another in 1973–1974. During the latter, a new channel for the Narewka River was built to prevent silt accumulation. Thanks to the efforts of the local community and Teresa Marczewska from Warsaw, the ponds were restored to their former beauty.\n\n\nSince 1987, the ponds have been managed by the local Polish Angling Association, which organizes annual competitions, including the “Bison Cup Carp Championship.” The ponds are regularly restocked with carp, crucian carp, and grass carp. In 1992, angler Jerzy Filipczuk caught an impressive 9.9 kg, 1.3 m-long pike—still remembered among local fishermen.\n\n\n

\n\n\n

🌿 Nature and Environmental Aspects

\n
\nDespite regular maintenance, the ponds periodically require further cleaning. Historical records mention cases of fish die-offs caused by oxygen deficiency (in 1955 and 1982). Today, they serve as important habitats for aquatic birds and amphibians. Around the ponds, species such as grey herons, kingfishers, and mallards are commonly observed. The area offers great opportunities for birdwatching, nature photography, and ecological education, though recreational use is strictly limited to protect biodiversity.\n\n\n

\n\n\n

🧭 Present Role and Importance

\n
\nThe Palace Park ponds combine history, nature, and cultural heritage. Covering an area of about 5.7 hectares and with an average depth of 2.5 meters, they remain one of the most picturesque and emblematic parts of Białowieża. Their peaceful atmosphere continues to attract visitors seeking tranquility and contact with nature.\n\n\n

\n\n\n

📜 Summary

\n
\nThe ponds of the Palace Park in Białowieża represent a perfect harmony between human history and the natural environment. They are living monuments of past eras and, at the same time, serene sanctuaries of life—an essential part of the soul of Białowieża.\n\n","14":"

🌿 Les étangs du parc du Palais à Białowieża

\n
\n\n\n

🏞️ Origine et histoire

\n
\nLes étangs du parc du Palais, situés dans sa partie sud, datent de la fin du XIXᵉ siècle. Ils furent créés entre 1889 et 1894 lors de la construction du palais impérial de Białowieża. La terre extraite de la vallée marécageuse de la Narewka fut utilisée pour élever la colline sur laquelle se dresse le palais. Deux grands bassins – l’étang oriental et l’étang occidental – furent ainsi formés, reliés par une digue et conçus pour s’intégrer harmonieusement dans le paysage forestier naturel.\n\n\nÀ l’origine, la rivière Narewka traversait les deux bassins, leur conférant un charme particulier. Chacun possédait deux îles – une grande et une petite – qui se sont avec le temps fondues dans les berges. Aujourd’hui, seule l’île de l’étang occidental est boisée, tandis que celle de l’est se couvre peu à peu de végétation. La digue reliant les deux permet l’accès direct au parc depuis le parking.\n\n\n

\n\n\n

💧 Fonctions et loisirs

\n
\nDès l’origine, les étangs remplissaient une fonction à la fois esthétique et pratique. L’eau de l’étang oriental alimentait le système hydraulique du palais et servait de filtre biologique. Pendant l’entre-deux-guerres, le lieu devint un centre de loisirs populaire, accueillant des courses de kayaks, des concours de couronnes flottantes et des fêtes estivales.\n\n\n

\n\n\n

🛠️ Restauration et modernisation

\n
\nAprès la Seconde Guerre mondiale, d’importants travaux furent menés en 1959–1960 puis en 1973–1974, notamment la création d’un nouveau lit pour la Narewka. Grâce à l’engagement de la communauté locale et de Teresa Marczewska de Varsovie, les étangs retrouvèrent leur éclat.\n\n\nDepuis 1987, ils sont gérés par l’Association polonaise de pêche, qui y organise des concours tels que la « Coupe du Bison ». Les bassins sont régulièrement empoissonnés en carpes et amours. En 1992, Jerzy Filipczuk y captura un brochet de 9,9 kg – un record local.\n\n\n

\n\n\n

🌿 Nature et environnement

\n
\nMalgré les restaurations, les étangs nécessitent un entretien régulier. Des épisodes de manque d’oxygène ont provoqué la mort de poissons en 1955 et 1982. Aujourd’hui, ils sont un refuge important pour les oiseaux aquatiques et les amphibiens. On y observe fréquemment des hérons cendrés, des martin-pêcheurs et des canards colverts. Le site est idéal pour l’observation, la photographie et l’éducation à l’environnement.\n\n\n

\n\n\n

🧭 Rôle et importance actuels

\n
\nLes étangs du parc du Palais allient histoire, nature et patrimoine culturel. D’une superficie d’environ 5,7 hectares et d’une profondeur moyenne de 2,5 mètres, ils constituent l’un des paysages les plus pittoresques de Białowieża.\n\n\n

\n\n\n

📜 Résumé

\n
\nLes étangs du parc du Palais incarnent l’équilibre parfait entre l’héritage humain et la nature. Lieu de mémoire et de vie, ils représentent le cœur paisible de Białowieża.\n\n"}

Stawy Białowieskie