⚰️ Cmentarz przy cerkwi św. Antoniego Pieczerskiego w Kuraszewie

Prawosławna nekropolia zlokalizowana bezpośrednio za cerkwią św. Antoniego Pieczerskiego we wsi Kuraszewo, w gminie Czyże. Stanowi ważny element dziedzictwa duchowego i kulturowego miejscowej społeczności oraz część większego zespołu sakralnego.

🗺️ Lokalizacja i zakres parafialny

🔹 Cmentarz znajduje się za drewnianą cerkwią św. Antoniego Pieczerskiego w Kuraszewie.
🔹 Należy do parafii obejmującej miejscowości: Kuraszewo, Leniewo, Lady, Łuszcze i Wólka.
🔹 Cały teren parafii liczy 4,45 ha, z czego cmentarz zajmuje około 0,76 ha, a wraz z cerkwią – 1,12 ha.

📜 Historia cmentarza

🔹 Nekropolia powstała w połowie XIX wieku, równolegle z budową cerkwi w 1868 roku.
🔹 W 1897 roku powołano samodzielną parafię w Kuraszewie.
🔹 W latach międzywojennych cerkiew została przejęta przez neounitów, ale w 1932 roku powróciła do prawosławia.
🔹 Cmentarz funkcjonuje nieprzerwanie od momentu założenia.

🪦 Nagrobki i inskrypcje

🔹 Dominują krzyże prawosławne, charakterystyczne dla tradycyjnych pochówków.
🔹 Starsze nagrobki mają inskrypcje w cyrylicy – często z błędami wynikającymi z lokalnej gwary (np. Андрей, Стефан, Марта).
🔹 Nowsze nagrobki zawierają polskie imiona, często w formie gwarowej, np. Akulina, Domina.
🔹 Występuje mieszanka zapisów rosyjskich i polskich, oddająca procesy kulturowe regionu.

📄 Stan zachowania i dokumentacja

🔹 Brak szczegółowej ewidencji grobów i dokumentacji nagrobków.
🔹 Mimo to cmentarz zachowuje autentyczny charakter nekropolii XIX–XX wieku.
🔹 Widoczna różnorodność stylistyczna i językowa nagrobków ukazuje przemiany społeczne i religijne.

🕊️ Znaczenie i charakter miejsca

🔹 Nekropolia to świadectwo historii lokalnej wspólnoty prawosławnej.
🔹 Dokumentuje zmiany językowe i kulturowe na przestrzeni ponad 150 lat.
🔹 Pełni funkcję nie tylko religijną, ale też edukacyjną i tożsamościową w krajobrazie Podlasia.

🧭 Podsumowanie

Cmentarz przy cerkwi św. Antoniego Pieczerskiego w Kuraszewie to ważna prawosławna nekropolia funkcjonująca od 1868 roku. Zajmuje niemal 0,8 ha i stanowi integralną część zespołu sakralnego parafii. Zróżnicowane nagrobki – od inskrypcji cyrylickich po polskie formy gwarowe – czynią z tego miejsca wyjątkowe świadectwo kulturowej ciągłości i religijnej tożsamości regionu.